Μετά από πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, κατόπιν απόφασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου αλλά και μετά από αίτημα του 1/3 τουλάχιστον των εν ενεργεία Μητροπολιτών μπορεί να συνεδριάσει εκτάκτως η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Αυτό προβλέπεται στο άρθρο 6 του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος (Νόμος 590/1977)
Ἄρθρον 6.
1. Ἡ Ι.Σ.Ι. συνέρχεται εἰς τακτικὴν συνέλευσιν αὐτοδικαίως μὲν τὴν 1ην Ὀκτωβρίου ἑκάστου ἔτους, ἐκτάκτως δὲ ὁσάκις ἤθελε συγκληθῇ ὑπὸ τοῦ Προέδρου αὐτῆς,
α) εἴτε ἰδία αὐτοῦ πρωτοβουλία,
β) εἴτε μετὰ προηγουμένην ἀπόφασιν τῆς Δ.Ι.Σ.,
γ) εἴτε κατόπιν αἰτήσεως τοῦ 1/3 τουλάχιστον τῶν ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολιτῶν πρὸς τὸν Πρόεδρον, εἰς ἣν αἴτησιν δέον ὅπως ἀναγράφωνται καὶ τὰ θέματα διὰ τὰ ὁποῖα ζητεῖται ἡ σύγκλησις τῆς Ἱεραρχίας. Εἰς τὴν ὑπὸ στοιχεῖον β´ περίπτωσιν ὁ Πρόεδρος ὀφείλει ὅπως προσκαλέσῃ τὰ μέλη τῆς Ἱεραρχίας διὰ πράξεως αὐτοῦ ἐκδιδομένης ἐντὸς προθεσμίας 10 ἡμερῶν ἀφ᾿ ἧς ἀπεφασίσθη ἡ σύγκλησις καὶ δι᾿ ἡμέραν συνεδριάσεως μὴ ἀπέχουσαν πλέον τῶν 20 ἡμερῶν ἀπὸ τῆς αὐτῆς ὡς ἄνω ἡμερομηνίας. Εἰς τὴν ὑπὸ στοιχεῖον γ´ περίπτωσιν ὁ Πρόεδρος ὀφείλει νὰ θέσῃ ἀμελλητὶ τὴν αἴτησιν ὑπ᾿ ὄψιν τῆς Δ.Ι.Σ. ἥτις ἀποφαίνεται παραχρῆμα ἐπ᾿ αὐτῆς, εἴτε ἀναθέτουσα εἰς τὸν Πρόεδρον νὰ συγκαλέσῃ τὴν Ι.Σ.Ι., δι᾿ ἡμέραν συνεδριάσεως μὴ ἀπέχουσαν πλέον τῶν 20 ἡμερῶν ἀπὸ τῆς ἡμέρας συνεδριάσεως τῆς Δ.Ι.Σ., εἴτε ἀρνουμένη τὴν σύγκλησιν τῆς Ἱεραρχίας δι᾿ ἠτιολογημένης ἀποφάσεώς της, κοινοποιουμένης εἰς τοὺς ὑποβαλόντας τὴν αἴτησιν Ἱεραρχίας. Ἐὰν οἱ ὑποβαλόντες τὴν αἴτησιν ἐμμείνουν ἐπὶ τῆς συγκλήσεως διὰ νεωτέρας αἰτήσεως τῶν πρὸς τὸν Πρόεδρον, ἡ σύγκλησις τῆς Ἱεραρχίας εἶναι ὑποχρεωτικὴ δι᾿ αὐτόν, ὅστις συγκαλεῖ ταύτην εἰς ἡμέραν συνεδριάσεως μὴ ἀπέχουσαν πλέον τῶν 20 ἡμερῶν ἀπὸ τῆς ὑποβολῆς τῆς αἰτήσεως.
Ὁ Πρόεδρος ὑπέχει κανονικὴν εὐθύνην εἰς ἣν περίπτωσιν παραλείψει νὰ συγκαλέσῃ τὴν Ι.Σ.Ι. εἰς τὰς ὡς ἄνω ὑπὸ στοιχεῖα β´ καὶ γ´ περιπτώσεις.
2. Ἡ I.Σ.Ι. συνεδριάζει βάσει ἡμερησίας διατάξεως. Ἐπὶ τακτικῆς συνελεύσεως ἡ Δ.Ι.Σ. καταρτίζει τὴν ἡμερησίαν διάταξιν καὶ ὁ Πρόεδρος κοινοποιεῖ ταύτην πρὸς ἅπαντα τὰ μέλη τῆς Ἱεραρχίας δύο τουλάχιστον μῆνας πρὸ τῆς συνεδριάσεως. Ἐπὶ ἐκτάκτου συνελεύσεως τὴν ἡμερησίαν διάταξιν καταρτίζει εἰς μὲν τὴν ὑπὸ στοιχεῖον α´ περίπτωσιν ὁ Πρόεδρος, εἰς δὲ τὴν περίπτωσιν ὑπὸ στοιχεῖον β´ ἡ Δ.Ι.Σ.
Εἰς τὴν ὑπὸ στοιχεῖον γ´ περίπτωσιν ἡ ἡμερησία διάταξις περιλαμβάνει τὰ ἐν τῇ αἰτήσει ἀναγραφόμενα θέματα καὶ καταρτίζεται ὑπὸ τοῦ Προέδρου. Καὶ εἰς τὰς τρεῖς ὡς ἄνω περιπτώσεις ἡ ἡμερησία διάταξις κοινοποιεῖται εἰς ἅπαντα τὰ μέλη τῆς Ι.Σ.Ι. ὁμοῦ μετὰ τῆς περὶ συγκλήσεως αὐτῆς πράξεως τοῦ Προέδρου.
Ἡ Ι.Σ.Ι. δύναται ἐπὶ τακτικῆς συνελεύσεως νὰ ἀποφασίσῃ τὴν συζήτησιν καὶ ἑτέρων θεμάτων, πλὴν ἐκείνων τὰ ὁποῖα ἀναγράφονται ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει. Ἐὰν αἱ ἐργασίαι τῆς τακτικῆς συνόδου τῆς Ι.Σ.Ι., περατωθοῦν χωρὶς νὰ ἐξαντληθῇ ἡ ἡμερησία διάταξις, τὰ ὑπολειπόμενα θέματα συζητοῦνται ὑποχρεωτικῶς καὶ κατὰ προτεραιότητα κατὰ τὴν ἀμέσως προσεχῆ τακτικὴν σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας. Ἐπὶ ἐκτάκτου συνόδου πάντα τὰ ἐν τῇ αἰτήσει ἀναγραφόμενα θέματα δέον νὰ ἐξαντληθοῦν.
3. Οἱ κατὰ τὰς συνεδριάσεις παριστάμενοι Ἀρχιερεῖς δὲν δύνανται νὰ ἀποχωροῦν ταύτης ἄνευ ἀποχρῶντος λόγου. Ἡ ἄνευ ἀποχρῶντος λόγου καὶ πρὸ τῆς λήψεως ἀποφάσεως ἀποχώρησις Ἀρχιερέως ἐκ τῆς συνεδρίας ὡς καὶ ἡ ἀδικαιολόγητος μὴ συμμετοχὴ ἀποτελοῦν κανονικὸν παράπτωμα. Ἡ Ι.Σ.Ι. εὑρίσκεται ἐν ἀπαρτίᾳ ἐὰν οἱ παρόντες Μητροπολῖται εἶναι πλείονες τοῦ ἡμίσεος ἀριθμοῦ τοῦ συνόλου αὐτῶν. Αἱ ἀποφάσεις τῆς Ι.Σ.Ι. λαμβάνονται κατὰ πλειοψηφίαν τῶν παρόντων νικώσης ἐν ἰσοψηφίᾳ, ἐπὶ φανερᾶς ψηφοφορίας, τῆς ψήφου τοῦ Προέδρου Αὐτῆς.
Ἐπὶ ζητημάτων ὅμως θεμελιώδους κατὰ τὴν κρίσιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας σημασίας καὶ σπουδαιότητος διὰ τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς τῆς ἐπιβολῆς ποινῆς ἀφορισμοῦ καὶ τῆς ἀσκήσεως κατ᾿ ἐκκλησιαστικὴν οἰκονομίαν συγκαταβάσεως καὶ ἐπιεικείας τῆς Ἐκκλησίας, αἱ ἀποφάσεις λαμβάνονται διὰ πλειοψηφίας τῶν 2/3 τουλάχιστον τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μελῶν τῆς Ἱεραρχίας.
4. Τῶν ἐργασιῶν τῆς Ι.Σ.Ι. δὲν μετέχει Ἀρχιερεὺς καταδικασθεὶς τελεσιδίκως εἰς ἀργίαν, καθ᾿ ὃν χρόνον διαρκεῖ ἡ ἀργία, ἐπιφυλασσομένων τῶν ἑκάστοτε ἰσχυουσῶν περὶ ἐκτελέσεως ποινῶν κατὰ τῶν Ἀρχιερέων διατάξεων.
Αἱ τακτικαὶ καὶ ἔκτακτοι συνελεύσεις τῆς Ι.Σ.Ι. διαρκοῦν οὐχὶ πέραν τοῦ μηνός, ἐκτὸς ἐὰν ἄλλως ἀποφασισθῇ ὑπ᾿ Αὐτῆς εἰς τὴν συγκεκριμένην ἑκάστοτε περίπτωσιν.
5. Πάντα τὰ ἀφορῶντα εἰς τὴν ὀργάνωσιν καὶ λειτουργίαν τῆς Ι.Σ.Ι. ῥυθμίζονται δι᾿ ἀποφάσεων Αὐτῆς, δημοσιευομένων διὰ τῆς Ἐφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως.
