«Καθολική Εκκλησία»
Στην πορεία προς το Πάθος και την Ανάσταση, μέσα στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, συναντάμε την γνωστή Κυριακή της Ορθοδοξίας. Είναι η Α΄ Κυριακή των Νηστειών, στην οποία έχουμε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα και αφορά στην Αναστήλωση των αγίων εικόνων. Μέσα στους ναούς γίνεται η λιτάνευσή τους από τους κληρικούς και τους πιστούς. Έχει όλη η ατμόσφαιρα εκείνην την μέρα ένα κλίμα χαράς και δοξολογίας. Πρόκειται για μια εορτή που θεσπίστηκε από το 842 μ.Χ., μετά δηλαδή των εικονομαχία, επί βασιλίδος Θεοδώρας και πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Μεθοδίου του Ομολογητού. Πρόκειται για μια παράδοση που κρατά τόσους αιώνες και αυτό συμβαίνει γιατί οι παραδόσεις μέσα στην Εκκλησία είναι ιερές και δεν είναι μουσειακά είδη. Οι Παραδόσεις αυτές είναι «ζωντανές» και βιώνονται και τώρα όπως τότε. Είναι δε «ζωντανές» γιατί είναι θεόπνευστες.
Την Κυριακή της Ορθοδοξίας όμως δεν έχουμε μόνον ανάμνηση και τιμή προς τις ιερές εικόνες, αλλά εορτάζει όλη η Εκκλησία, όλη η Πίστη μας. Τα δόγματά μας, οι αλήθειες της, αναφέρουν όλα όσα μας έχει αποκαλύψει ο Ίδιος δια των Πατέρων της Εκκλησίας, των αγίων μας και με αυτό ως δεδομένο δοξάζουμε και ευχαριστούμε τον Θεό. Έχει μια μεγαλοπρέπεια αυτή η εορτή γιατί εορτάζει το σπίτι μας, η Εκκλησία.
Η Εκκλησία είναι αυτό ακριβώς, είναι η οικία του Θεού και των ανθρώπων. Όσοι ανήκουμε σε αυτήν είμαστε μέλη μιας οικογένειας. Κάνει εντύπωση ότι για την Εκκλησία δεν υπάρχει σαφής ορισμός και αυτό γιατί η Εκκλησία δεν ορίζεται. Είναι ένα μυστήριο και γι’ αυτό προσπαθούμε με εικόνες να την προσδιορίσουμε και να την περιγράψουμε. Είναι η «ναύς», το καράβι εκείνο δηλαδή που έχει κυβερνήτη τον Χριστό. Μέσα σε αυτό και σε επιτελικές θέσεις βρίσκονται κληρικοί όλων των βαθμών, όπως και οι μοναχοί, οι θεολόγοι, οι κατηχητές, αλλά και όλοι οι βαπτισμένοι χριστιανοί. Αυτό το καράβι διαγράφει ένα σπουδαίο και σημαντικό ταξίδι, που θα καταλήξει στην Βασιλεία Του. Αγώνας του καθενός αποτελεί η παραμονή σε αυτό το πλήρωμα μέχρι τον τελικό προορισμό.
Για το μεγάλο Μυστήριο που λέγεται Εκκλησία έχουμε μέσα από την Γραφή, αλλά και τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, μερικά χαρακτηριστικά, που την προσδιορίζουν. Για την Εκκλησία λέμε ότι είναι «Μία», «Αγία», «Καθολική» και «Αποστολική». Ας κάνουμε μια σύντομη ανάλυση αυτών των όρων. Είναι « Μία» γιατί ένας είναι ο Θεός. Έχει η Εκκλησία ως «σώμα» μια κεφαλή και αυτή είναι ο Χριστός. Το σημειώνει αυτό ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας: «…Είναι μία η Εκκλησία, ήν ιδρύσαντο οι απόστολοι από περάτων έως περάτων εν τω αίματι του Χριστού. Μια γάρ σάρξ του Χριστού…έν αυτού το αίμα…».
«Αγία» ονομάζουμε την Εκκλησία γιατί έχει κεφαλή τον Άγιο Θεό. Εκείνος την αγίασε και την αγιάζει. Η Εκκλησία όμως είναι ο χώρος μέσα στον οποίο γίνεται και κάτι άλλο. Φθάνουν στον αγιασμό και τα μέλη της. Μέσα από τα μυστήρια που επιτελούνται σε αυτήν ο άνθρωπος φθάνει στην ένωσή του με τον Θεό. Άρα μπορεί να ειπωθεί ότι η Εκκλησία «γεννά» αγίους.
«Καθολική» λέγεται γιατί αφορά σε όλον τον κόσμο. Αυτοί που έζησαν πριν από εμάς και αυτοί που ζούμε τώρα και οι άλλοι που θα γεννηθούν αργότερα αποτελούν την Εκκλησία και είναι όλοι αυτοί «υποψήφιοι» άγιοι ή άγιοι έν δυνάμει. Δεν αποκλείεται κανένας από την Εκκλησία λόγω καταγωγής, κοινωνικής τάξης, χρώματος στο δέρμα του, παιδείας, ή οτιδήποτε άλλο, όλοι έχουν την δυνατότητα να βρούν τον θεό και να ενωθούν με Αυτόν, κάτω βέβαια από τις προϋποθέσεις πού η Εκκλησία έχει θεσπίσει και διατυπώσει.
Τέλος, χαρακτηρίζεται ως «Αποστολική» γιατί έχει ιδρυθεί από τον πρώτο Απόστολο, που είναι ο Χριστός, αλλά και γιατί οι μαθητές του, οι Απόστολοι, μετά την Ανάληψή του συνέχισαν το έργο Του. Οι Απόστολοι είναι αυτοί που έθεσαν τις βάσεις για την διάδοση του Ευαγγελίου. Στην συνέχεια και αυτοί μετέφεραν το «καλό μήνυμα» στους δικούς τους μαθητές και έτσι υφίσταται η λεγόμενη «αποστολική διαδοχή».
Σε αυτήν την Εκκλησία ανήκουμε και το χαιρόμαστε αυτό. Γνωρίζουμε ότι θα υπάρχει πάντα, μέχρι την συντέλεια των αιώνων, και ο καθένας χρειάζεται να έχει συνειδητή συμμετοχή στην ζωή της.
του αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη
