1η
Σεπτεμβρίου: Αρχή Της Ινδίκτου (δηλαδή αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους).
Ο των αιώνων
Ποιητής και Δεσπότης, Θεέ των όλων, υπερούσιε όντως, την ενιαύσιον ευλόγησον
περίοδον, σώζων τω ελέει σου τω απείρω, Οικτίρμον, πάντας τους λατρεύοντας σοι
τω μόνω Δεσπότη, και εκβοώντας φόβω Λυτρωτά· Εύφορον πάσι το έτος χορήγησον.
Με την ευκαιρία της εορτής της Αρχής της Ινδίκτου, δηλαδή της αρχής του νέου εκκλησιαστικού έτους, στον Ιερό ναό της Τιμίας Ζώνης της Παναγίας στην Νέα Τίρυνθα Ναυπλίου, τελέσθηκε την Τετάρτη 31 Αυγούστου 2022 αγιασμός εσπερινός και παράκληση στην Παναγία από τον Ιερέα του ναού π. Ιωάννη Γκιώνη. Ουσιαστικά το εκκλησιαστικό έτος τελειώνει με την κοίμηση της θεοτόκου , την μετάσταση της και την κατάθεση της Τιμίας Ζώνης της. Ενώ το νέο εκκλησιαστικό έτος ,ξεκινά και πάλι με το Γεννέσιο της Θεοτόκου στις 8 του Σεπτεμβρίου.
Κατά την
εκκλησιαστική παράδοση, την αρχή της ίνδικτιώνος εισήγαγε ό Αύγουστος Καίσαρ (1
-14), ότε διέταξε την γενικήν των κατοίκων του Ρωμαϊκού κράτους απογραφή και
την είσπραξη των φόρων, κατά την πρώτη του Σεπτεμβρίου μηνός. Από του Μεγάλου Κωνσταντίνου
(313) έγένετο επισήμως χρήσης της Ινδικτιώνος ως χρονολογίας, έκτοτε δε η
εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως μέχρι του νυν εορτάζει την α’ Σεπτεμβρίου ως αρχή
του εκκλησιαστικού έτους. “Ινδικτον ημιν ευλόγει νέου χρόνου, ώ και παλαιέ
και δι’ ανθρώπους νέε”.
Η Ινδικτιώνα
είναι ένας γενικότερος τρόπος μέτρησης του χρόνου ανά 15ετίες με αφετηρία τη
γέννηση του Χριστού ή για την ακρίβεια από το 3 π.Χ.
Η 1η
Σεπτεμβρίου, η αρχή του εκκλησιαστικού έτους, αποτελεί την αρχή της Ινδίκτου.
Τότε τελείται η ακολουθία της Ινδίκτου σε συνδυασμό με τη θεία λειτουργία για
την ευλογία του εκκλησιαστικού έτους.
Αρχικά υπήρχε
η Αυτοκρατορική Ίνδικτος ή Καισαρική Ινδικτιώνα που μάλλον εισήχθη από τον Μέγα
Κωνσταντίνο. Εκαλείτο επιπλέον Κωνσταντινική ή της Κωνσταντινουπόλεως ή
Ελληνική. Παράλληλα υπήρχε και η Παπική Ινδικτιώνα.
Η 1η
Σεπτεμβρίου καθορίστηκε ως αρχή της εκκλησιαστικής χρονιάς ως εξής:
Στην περιοχή
της Ανατολής τα περισσότερα ημερολόγια είχαν ως πρωτοχρονιά την 24η
Σεπτεμβρίου, ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας. Επειδή όμως η 23 η ήταν η
γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, η πρωτοχρονιά μετατέθηκε
στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία και καθορίστηκε ως αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή της
περιόδου του ρωμαϊκού διατάγματος για τον φόρο που ίσχυε για 15 έτη. Έτσι
Ίνδικτος κατάντησε να σημαίνει αργότερα το έτος και αρχή της Ινδίκτου την
Πρωτοχρονιά. Αυτή την Πρωτοχρονιά βρήκε η Εκκλησία και της έδωσε χριστιανικό
περιεχόμενο, αφού τοποθέτησε σ’ αυτήν την εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου,
που αποτελεί και το πρώτο γεγονός της Ευαγγελικής Ιστορίας.
Αργότερα, το
462 μ. Χ.., για πρακτικούς λόγους και για να συμπίπτει η πρώτη του έτους με την
πρώτη του μηνός, η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά μετατέθηκε την 1 η Σεπτεμβρίου.
Διευκρινίζεται ότι η πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου έχει Ρωμαϊκή προέλευση και
ήρθε στην Ορθόδοξη Ανατολή κατά τα νεότερα χρόνια. Η εκκλησιαστική ακολουθία
για το νέο έτος τελείται την 1 η Σεπτεμβρίου, μια ακολουθία απαράμιλλου κάλλους
ως προς το υμνογραφικό υλικό.
