Λευκάκια Ναυπλίου: Με άλογα η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου

 

Με ιδιαίτερη θρησκευτική λαμπρότητα το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στα Λευκάκια Ναυπλίου γιόρτασε τον Άγιο με άλογα και περιφορά της εικόνας, θυμίζοντας τον τρόπο που το έκαναν οι παλαιοί κάτοικοι της περιοχής.

Το απόγευμα της Κυριακής 23 Απριλίου ανήμερα της εορτής, οι καμπάνες της εκκλησίας χτύπησαν χαρμόσυνα. Έξω από το ναό  έφιπποι, γυναίκες και άνδρες πήραν την εικόνα από τον Ιερέα π. Μιχαήλ Καλαμαρά και την περιέφεραν στο χωριό.

Νωρίτερα, τελέστηκε ο εσπερινός του Αγίου Γεωργίου στο χωριό, ενώ κάθε χρόνο πάρα πολύς κόσμος παρακολουθεί και συμμετέχει στην περιφορά της εικόνας.

Ο καβαλάρης Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, ο δρακοκτόνος κατά παράδοση, τιμάται ιδιαίτερα από τους τσοπάνηδες και τους γεωργούς.

Το έθιμο με την περιφορά της εικόνας του Αγίου με καβαλάρηδες αναβιώνει φέτος στο χωριό Λευκάκια, μετά από τα τρία χρόνια της πανδημίας. Την διοργάνωση της εκδήλωσης είχε ο αγρότης και κάτοχος αλόγων Άρης Τσιρίκος.

Όλοι μαζί στο τέλος της λιτάνευσης, έψαλλαν το Χριστός Ανέστη και τοποθέτησαν την εικόνα στον Ιερό Ναό. 

Ο Άγιος στην Παράδοση

Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούνταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων και των Προσκόπων. 

Ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και παραδόσεις, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι αυτή που μιλάει για τον φόνο του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας. 

Το θηρίο αυτό φυλούσε το νερό μιας πηγής κοντά στη Σιλήνα στη Λιβύη και το άφηνε να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκοντα. Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος, φονεύοντας τον δράκο.

Πρώτος τη βιογραφία του έγραψε ο Πάπας Γελάσιος Α΄ στο Acta Sancti Georgii (496), ενώ ακολούθησε ο Άγιος Ανδρέας από την Κρήτη. Η συριακή Εκκλησία από τον 4ο αιώνα τον κρατούσε σε μεγάλη εκτίμηση. Λόγω της ιπποτικής του συμπεριφοράς, ο Άγιος Γεώργιος έγινε δημοφιλής στην Ευρώπη κατά το 10ο αιώνα, με αποτέλεσμα κατά το 15ο αιώνα η γιορτή του να είναι ίση σε σημασία και δημοφιλία με αυτή των Χριστουγέννων. 

Στο Συμβούλιο της Οξφόρδης το 1222, η ημέρα του Αγίου Γεωργίου κηρύχθηκε επίσημη αργία και το 14ο αιώνα έγινε προστάτης Άγιος της χώρας. Είναι επίσης ο προστάτης Άγιος της Μόσχας, της Αραγονίας, της Γεωργίας και της Καταλονίας, ενώ μέχρι το 18ο αιώνα ήταν και της Πορτογαλίας. Ο Άγιος Γεώργιος, όντας προστάτης Άγιος της Αγγλίας και έφιππος, θεωρείτο από τον σχετικό θρύλο και προστάτης Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.

Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος αποτελεί γόνο της Καππαδοκίας. Για τον λόγο αυτό ήταν από τους περισσότερο τιμώμενους Αγίους στη Μικρά Ασία και κατ’ επέκταση στις περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες στη μητροπολιτική Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Οι πιο γνωστοί ναοί του Αγίου Γεωργίου στη Μικρά Ασία ήταν της Σμύρνης, της Προύσας, των Κυδωνιών και της Νεάπολης Καππαδοκίας. Στην πατρίδα του Αγίου Γεωργίου, την Καππαδοκία, συναντώνται οι πρώτες αγιογραφίες του έφιππου Αγίου Γεωργίου, αλλά και τραγούδια που τον εξυμνούν.

Στη λαϊκή μνήμη ήταν γνωστή η νομισματική απεικόνιση του Μεγάλου Αλέξανδρου που σκοτώνει τον λέοντα, πολύ πριν την ομόλογη σκηνή της Ορθοδοξίας.

Λαογραφία

Σε πολλά μέρη της ελληνικής επικράτειας ο μήνας Απρίλιος, που συμβαίνει να εορτάζεται η μνήμη του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, ονομάζεται και "Αϊγιώργης", ή "Αϊγιωργίτης". Η εορτή του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου) θεωρείται αρχή μίας περιόδου για διάφορες γεωργικές εργασίες. 

Σημαντικό έθιμο των Μικρασιατών και Θρακιωτών, που σχετίζεται με την εορτή, είναι το κουρμπάνι, δηλαδή η τελετουργική σφαγή ζώων και διανομή του κρέατος σε κοινή εστίαση. Χαρακτηριστική, επίσης, είναι η σύγχρονη εκδοχή της γνωστής αρχαίας παροιμίας, στην οποία ο Άγιος αντικατέστησε την Αθηνά: «Άγιε μου Γιώργη βόηθα με, κούνα και συ το χέρι σου».

Σημαντικά είναι τα έθιμα της Θράκης, όπου την παραμονή της εορτής μαζεύουν τσουκνίδες και τις βάζουν στην πόρτα του σπιτιού, γιατί "τη νύχτα λένε πως βγαίνει το "τζάντι" (= δαιμόνιο) και παίρνει το "ούρι" (= ευτυχία του σπιτιού)", καθώς και της Σύμης, όπου ομοίως την παραμονή ανάβουν φωτιές και πηδούν τραγουδώντας τον ακόλουθο στίχο: «έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί», που έχει να κάνει με την καθαριότητα του σπιτιού.

Ο Άγιος Γεώργιος εορταζόταν ή και εορτάζεται και από πολλούς μουσουλμάνους, ειδικά της περιοχής των Βαλκανίων και της Τουρκίας ή της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατ' αυτούς, ο Άγιος Γεώργιος συσχετίζεται ή συγχέεται με μουσουλμάνο άγιο, που οι Τούρκοι ονομάζουν ή ονόμαζαν "Χιδίρ Ελέζ". 

Θεωρούσαν ότι ο Χιδίρ ή Χιζίρ ήταν προφήτης σύγχρονος του Μωυσή, που άλλοτε εμφανίζεται μόνος και άλλοτε με τον Ηλία-Ελιάς ή Ελέζ. Γνωστό είναι και το τραγούδι, διήγημα "Του Άη Γιωρκού" με στίχους στην καθαρεύουσα και στην κυπριακή διάλεκτο.