23 Απριλίου 2023

Ναύπλιο: Τιμητικές εκδηλώσεις για την Ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης

 Δημήτρης Κωστούρος

Η 19η Απριλίου, ημέρα θανάτου του Λόρδου Βύρωνα, καθιερώθηκε με Προεδρικό Διάταγμα του 2008 ως Ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης.
Η απόφαση αυτή ελήφθη ύστερα από τη σχετική πρόταση του τότε Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, Δημήτρη Σιούφα, προς τον τότε Υπουργό Εσωτερικών και νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. 
Στο Ναύπλιο πραγματοποιήθηκε Επιμνημόσυνη Δέηση στον Καθολικό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και κατάθεση λουλουδιών από τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Νίκα και τον Δήμαρχο Ναυπλιέων κ. Κωστούρο, στην κρύπτη της φύλαξης των οστών των Φιλελλήνων.
Στην συνέχεια ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση από τον Μητροπολίτη Αργολίδας και κατάθεση στεφάνων από τους επισήμους στο μνημείο των Φιλελλήνων στην ομώνυμη πλατεία στην παραλία Ναυπλίου.   
Στην τιμητική εκδήλωση παρευρέθηκαν ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Αργολίδας Α. Πουλάς, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Π. Νίκας, ο Αντιπεριφερειάρχης Αργολίδας Γ. Μαντζούνης, ο Δήμαρχος Ναυπλιέων Δ. Κωστούρος, ο Εμπορικός Ακόλουθος της Γαλλική Πρεσβείας στο Ναύπλιο κ. Ξυλινάς, οι Αντιδήμαρχοι Π. Λέντζος, Ν. Αναστασίου, Κ. Ρούτουλας, η Πρόεδρος του ΔΟΠΠΑΤ Μ. Ράλλη, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Ναυπλιέων "Ο Ναύπλιος" Κ. Κολόκας, ο Αντιπρόεδρος του ΔΟΠΠΑΤ Γ. Χατζόπουλος,  η δικηγόρος και μέλος της καθολικής κοινότητας Ναυπλίου Μαργαρίτα Πατς-Κάτρη, εκπρόσωποι του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας, απόστρατοι και συνταξιουχικές οργανώσεις, κα.
Το παλαιότερο μνημείο Φιλελλήνων της Ελληνικής Επαναστάσεως στεγάζεται στον καθολικό ναό Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Ναύπλιο.

Το μνημείο αποτελείται από μία ξύλινη αψίδα, δωρεά του Γάλλου αξιωματικού και θερμού φιλέλληνα Αυγούστου Ιλαρίωνα Τουρέ, που κοσμεί την εσωτερική πλευρά της εισόδου του ναού και χρονολογείται από το 1841. 
Η αψίδα, που έμεινε γνωστή ως «αψίδα Τουρέ», είναι από ξύλο πεύκου και παραπέμπει σε πρόσοψη αρχαίου ελληνικού ναού. Στους κίονες έχουν αναγραφεί, με λευκό χρώμα, ονόματα ξένων Φιλελλήνων και ο τόπος στον οποίο έπεσαν, ενώ στο αέτωμα υπάρχει ο θυρεός και το στέμμα του Όθωνα εντός του σταυρού των αγωνιστών και η επιγραφή στα γαλλικά: A LA MEMOIRE DES PHILHELLENES MORTS POUR L’INDEPENDANCE. Ανάμεσα στα ονόματα υπάρχουν και οι Πολωνοί που σκοτώθηκαν στη Μάχη του Πέτα (Koulschelewski, Lasky, Mirziewski, Mlodowski, Dielsiewski, Dobronowski) και στα νησιά Εύβοια και Πόρο (Pronokowski και Odworski). Ο σχεδιαστής του μνημείου ήταν ο Βαυαρός γλύπτης Christian Seigel.
Εντός της ανακαινισμένης από το παράρτημα του Πολεμικού Μουσείου Ναυπλίου κρύπτης του ναού, που εγκαινιάστηκε στις 23 Ιουνίου 1989, ο γλύπτης Ν. Δογούλης με δαπάνες του δήμου κατασκεύασε το 1989 τη μαρμάρινη εντοιχισμένη παράσταση «Φιλέλληνες μάχονται υπέρ των Ελλήνων», με διαστάσεις. Αριστερά της παράστασης απεικονίζεται η εξέγερση Ελλήνων και Φιλελλήνων και δεξιά, η άτακτη φυγή των Τούρκων. 
Τον Μάρτιο του 2004, με δαπάνη των πρεσβειών της Γαλλίας και της Αγγλίας στην Αθήνα κατασκευάστηκε το κενοτάφιο Φιλελλήνων εντός της κρύπτης, στο οποίο τοποθετήθηκαν τα οστά που μεταφέρθηκαν από το καθολικό κοιμητήριο του προαστίου Πρόνοια, το οποίο εγκαταλείφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60. 
Η ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας στο Ναύπλιο χρονολογείται από την εποχή της Φραγκοκρατίας (1212-1389), όταν στην θέση αυτή υπήρχε μία γυναικεία μονή του Δυτικού δόγματος. Όταν το Ναύπλιο ήταν υπό τουρκική κυριαρχία, η χήρα του Αγά Πασά, Φάτμε, φέρεται πως ανήγειρε ένα τέμενος στην θέση της κατεστραμμένης μονής, στη μνήμη του αποθανόντος συζύγου της. 
Μετά την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας και με τη μεσολάβηση του βασιλιά Όθωνα, το 1839 ο Δήμος Ναυπλίου παραχώρησε το τέμενος στην Καθολική Εκκλησία. Ο Όθωνας αφιέρωσε το ναό στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, σε ανάμνηση της μεταμόρφωσης της Ελλάδας μετά την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς. Βορειοδυτικά του ναού υπάρχει υπόγεια θολωτή κρύπτη, βάθους 3μ., προγενέστερη του τεμένους, στην οποία το 1839 συγκεντρώθηκαν τα οστά των φιλελλήνων.
Ο καθολικός ναός στο Ναύπλιο λειτουργεί συνεχώς από το 1839 μέχρι τις ημέρες μας και εξυπηρετεί καθολικούς από την Πελοπόννησο και τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή. Οι Πολωνοί κάτοικοι αποτελούν μια μεγάλη ομάδα πιστών.
Η Πλατεία Φιλελλήνων στο Ναύπλιο 

Βρίσκεται μπροστά από την παλιά πόλη στο λιμάνι και περιτριγυρίζεται από το τελωνείο, την πλατεία του Αγίου Νικολάου με την ομώνυμη εκκλησία και το κέντρο Ελληνικών σπουδών Harvard, διώροφο νεοκλασσικό κτήριο του 19ου αιώνα δωρεά της οικογένειας Ιατρού όπου αρχικά στεγάζοταν το δημαρχείο του Ναυπλίου ώσπου μεταφέρθηκε στην πλατεία Τριών Ναυάρχων.
Η ονομασία "Πλατεία Φιλελλήνων" οφείλεται στο μνημείο που υπάρχει στο κέντρο της πλατείας που ανεγέρθηκε το 1903 στη μνήμη των Γάλλων φιλελλήνων πεσόντων που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας στη διάρκεια της Επανάστασης.
Η δημιουργία του έγινε με την επίβλεψη του εφέτη Νικολάου Κωτσάκη και έχει τη μορφή οβελίσκου, κατασκευασμένο απο γκρίζο μάρμαρο.
Ο σχεδιασμός του μνημείου των φιλελλήνων έγινε στο Παρίσι απο τους Βεζώ και Δερβέν αλλά υλοποιήθηκε στην Αθήνα στο μαρμαρογλυφείο Χαλδούπη.
Στη βάση του υπάρχουν ανάγλυφες προσωποποιήσεις της Ελλάδας και της Γαλλίας, ως Αθηνά και Δημοκρατία, ενώ στην άλλη του πλευρά κοσμείται με επιγραφή όπου αναφέρονται ο στρατάρχης Μαίζον, ο στρατηγός Φαβιέρος, ο ναύαρχος Δεριγνύ, οι ναύτες και οι στρατιώτες της Γαλλίας.
Αρχικά στην τοποθεσία της πλατείας Φιλελλήνων βρισκόταν ο προμαχώνας της Αγίας Τερέζας, ο οποίος μετονομάστηκε σε προμαχώνα του Μόσχου όπου κατεδαφίστηκε το 1866.