Του Σεβ. Μητρ. Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη
Βρισκόμαστε ήδη ελάχιστες ημέρες, πριν από την πορεία του Ιησού προς το εκούσιο πάθος της Σταυρώσεως για την σωτηρία μας, κι η Εκκλησία μας, θέλοντας να μας παρηγορήσει με την χαρά της Αναστάσεως, που θα ακολουθήσει τον πόνο του Γολγοθά, καθιέρωσε την σημερινή εορτή των Βαΐων, που στην πραγματικότητα αποτελεί προεικόνιση του μεγαλείου της δόξας της Αναστάσεως.Οι ημέρες της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ολοκληρώθησαν χθές με την Ανάσταση του Λαζάρου. Σήμερα εορτάζομεν ένα είδος μικρού Πάσχα στο πρόσωπο του Αναστάντος Λαζάρου και στην ένδοξη πανήγυρι της εισόδου του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, που μαζί συμβολίζουν και προεικονίζουν την Ανάσταση του Ιησού.
Άλλωστε η σημασία του εβραϊκού όρου «Πάσχα» σημαίνει πέρασμα (το πέρασμα του Ιουδαϊκού λαού από τη δουλεία της Αιγύπτου στην ελευθερία διά του περάσματος της Ερυθράς Θαλάσσης). Στην προκειμένη περίπτωση, με την σημερινή εορτή και τη μεγάλη εορτή της επομένης Κυριακής, το Χριστιανικό Πάσχα έχει την έννοια του περάσματος από το θάνατο στη ζωή.
Ενώ οι 40 ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι αφιερωμένες για να σβήσουμε τα αμαρτωλά πάθη μας και να μετανοήσουμε για τις αμαρτίες μας, οι επόμενες έξι ημέρες της νηστείας, που αρχίζουν απόψε με την τέλεση της ακολουθίας του Νυμφίου, αποβλέπουν στη βαθύτερη βίωση, εκ μέρους μας, σε αυτό που θα ζήσει ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, έως της ημέρας της Αναστάσεως του.Καλούμαστε δηλαδή να ζήσουμε το μοναδικό μεγαλείο της εμπειρίας των μαθητών του. Για το πόσο θα πετύχουμε ή θα αποτύχουμε σ’ αυτή την κλήση της Εκκλησίας μας θα αποδειχθεί στην συνέχεια αν στη ζωή μας θα μιμηθούμε την προδοσία του Ιούδα ή το μαρτύριο του Πέτρου και των άλλων αποστόλων.
Το όνομά της η σημερινή εορτή την πήρε από τον εβραϊκό όρο «βάϊα», που σημαίνει «κλάδοι». Ως γνωστό με βάση τις μαρτυρίες των τεσσάρων ευαγγελιστών, αφού ο Ιησούς έγινε γνωστός ανάμεσα στους Ιουδαίους για τα μεγάλα και θαυμαστά που επιτελούσε για τρία ολόκληρα χρόνια, με την είσοδό του στην αγία πόλη της Ιερουσαλήμ για την εορτή του Εβραϊκού Πάσχα (ανάμνηση της ελευθερίας των Ιουδαίων από τους Αιγυπτίους), έγινε αντικείμενο θερμής υποδοχής από το λαό, ως να ήταν ο ορατός βασιλιάς τους.
Ακολουθώντας μάλιστα οι Εβραίοι το παλαιότερο έθιμό τους, που καθιερώθηκε με την ιστορική υποδοχή του αγαπημένου τους βασιλέα και μεγάλου προφήτου, του Δαβίδ, στην μεγαλειώδη υποδοχή του Ιησού άπλωναν και ανέμιζαν πανηγυρικά βάϊα (κλάδους) φοινίκων (δένδρα που και σήμερα αφθονούν στην περιοχή της Παλαιστίνης) και μέρος των ρούχων τους, για να μεταδοθεί δι’ αυτών η ευλογία του Θεού στους ίδιους και στις οικογένειές τους.Ως αποτέλεσμα αυτού του εθίμου, σήμερα στην Εκκλησία μας καθιερώθηκε οι πιστοί να παίρνουν στο ναό κλάδους ελαίων (επειδή στον τόπο μας αφθονούν ελιές), αφήνοντάς τους για 40 ημέρες στην Εκκλησία για ευλογία και στην συνέχεια τους παίρνουν στο σπίτι τους, χρησιμοποιώντας τα ευλογημένα φύλλα της ελιάς για όλο τον χρόνο ως θυμίαμα.Η θεολογική σημασία της σημερινής εορτής είναι να μας προετοιμάσει κατάλληλα με την προσωπική μετάνοια και την εν Χριστώ ζωή, για να γίνουμε μέτοχοι των σωτηριολογικών αποτελεσμάτων της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού. Να μετανοήσουμε για τις αδικίες που κάναμε και στους ανθρώπους με τη κακία μας και στη Φύση και στο Περιβάλλον με τη καθημερινή μόλυνση των πάντων γύρω μας, ακόμη και του σώματος μας που είναι Ναός του Θεού με το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, το υπερβολικό ποτό και την απληστία μας. Αυτό άλλωστε τονίζεται με σαφήνεια στην ειδική ευχή της ευλογίας των Βαΐων που ακούομε το λειτουργό να διαβάζει για τον σκοπό αυτό.
«Κύριε, ο Θεός ημών, ο καθήμενος επί των Χερουβείμ, ο εξεγείρας την δυναστείαν, και αποστείλας τον μονογενή σου Υιόν, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, ίνα σώσει τον κόσμον διά του σταυρού, της ταφής και της αναστάσεως αυτού, ου παραγενομένου εν Ιερουσαλήμ επί το εκούσιον Πάθος, ο λαός, ο καθήμενος εν σκότει και σκιά θανάτου, λαβόντες τα της νίκης σύμβολα, τους κλάδους των δένδρων, και τα βάϊα των φοινίκων, την ανάστασιν προεμήνυσαν.
Αυτός, Δέσποτα, και ημάς, τους κατά μίμησιν εκείνων, τη προερτίω ταύτη ημέρα και κλάδους δένδρων εν χερσί φέροντας, διατήρησον, και ως εκείνοι οι όχλοι και οι παίδες, το Ωσαννά σοι προσφέροντας, διαφύλαξον, όπως εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς καταξιωθώμεν της ζωοποιού και τριημέρου αναστάσεως, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών».Η εορτή των Βαΐων ας αποτελέσει αφορμή για μια προσωπική αλλαγή (οικολογική μετάνοια από τις οικολογικές μας αμαρτίες, σταματώντας να μολύνουμε τα πάντα), να πλησιάσουμε τον Ιησού Χριστόν, «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται……», να ζήσουμε μαζί του τα άγια Πάθη Του για να ζήσουμε και την Ανάστασή του. Ας συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον και να δείξουμε την αγάπη μας βοηθώντας ο ένας τον άλλον. Η Βασιλεία των Ουρανών είναι ο κοινός προορισμός μας όταν ζούμε μέσα στην Χάριν του Θεού.
Η Μεγάλη Αγία Εβδομάδα που αρχίζουμε απόψε ας γίνει μεγάλη αλλαγή και για τη δική μας ζωή, να ζούμε σύμφωνα με τις θείες Εντολές του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησου Χριστού.Ταυτόχρονα οι άγιες αυτές ημέρες μπορούν να γίνουν αφορμή να δείξουμε και τη φιλανθρωπία μας προς αυτούς που υποφέρουν και να τους στηρίξουμε και ηθικά και υλικά, όπως κάνουν αρκετές ευσεβείς οικογένειες που μας βοηθούν να στηρίξουμε άπορα και ορφανά παιδιά να έχουν καθαρό νερό, λίγο ψωμί, λίγο γάλα κι όσο μπορούμε ίσες ευκαιρίες μόρφωσης να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ιατρική περίθαλψη όταν οι οικογένειες τους και οι συγγενείς τους και οι γνωστοί τους αδυνατούν να τα βοηθήσουν γιατί κι οι ίδιοι χρειάζονται βοήθεια για να επιβιώσουν, αυτοί που είναι πάμφτωχοι, χωρίς εργασία και κανένα εισόδημα και ουδεμία κρατική κοινωνική στήριξη.