Ο Απόστολος Παύλος βρίσκεται εις την Τρωάδα με τους συνεργάτες του. Βλέπει σε όραμα ένα Μακεδόνα να του λέγει «Διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησαν ημίν» (Πράξ. 16,9).Η έκκληση Μακεδόνα που τον καλεί να πάει εις την Μακεδονία για να τους βοηθήσει. Αλήθεια τι είδους βοήθεια θα μπορούσε να παράσχει ο απόστολος Παύλος παρά το κήρυγμα της Αληθείας. Ο Απόστολος το όραμα ως θεϊκό μήνυμα και αποφασίζει να μεταβεί στην Ελλάδα. Με τους εκλεκτούς συνεργάτες του Τιμόθεο, Σίλα και Λουκά φθάνει με καράβι εις την Νεάπολη(σημερινή Καβάλα) και από οδηγούνται εις τους Φιλίππους.
Εις την πόλη των Φιλίππων ζει μια κοπέλα καταγομένη από τα Θυάτειρα της Μ. Ασίας ονόματι Λυδία που ασκεί το επάγγελμα του εμπόρου πορφύρας και κερδίζει αρκετά χρήματα. Ήταν ειδωλολάτρισσα, αλλά η αγνή καρδιά της δεν της επέτρεπε να προσκυνεί και να δοξάζει θεούς και θεές που μεταξύ τους μαλώνουν ,πορνεύουν και μοιχεύουν. Επαναστατεί και αναζητεί μια πνευματική θρησκεία, στρέφεται προς τον Ιουδαϊσμό. Συχνάζει στις συναγωγές και μαθαίνει τον νόμο και τους προφήτες που προφητεύουν την έλευση του Μεσσία. Πηγαίνει στις όχθες του ποταμού Ζυγάκτου όπου προσεύχονται οι ιουδαίοι. Η καρδιά της αναζητά τον Μεσσία. Οι δουλειές της δεν στέκονται εμπόδιο, είναι συνεπής εις τις υποχρεώσεις ως προσήλυτος του Ιουδαϊσμού. Περιμένει, αναζητά τον μεσσία.
Ο μεσσίας δεν άργησε να την επισκεφθεί. Φθάνοντας ο Παύλος εις τους Φιλίππους με τους εκλεκτούς συνεργάτες οδήγησαν τα βήματά τους εις τις όχθες του ποταμού Ζυγάκτου. Εκεί πήγαιναν οι Ιουδαίοι, οι οποίοι αποτελούσαν τον πρώτο στόχο των αποστόλων γιατί βρίσκονταν πιο κοντά στον χριστιανισμό ως οπαδοί μονοθεϊας. Κάποιο Σάββατο ,λοιπόν, ο Παύλος κηρύττει την νέα θρησκεία, μιλά για τον Μεσσία και τους προφήτες. Εις το πρόσωπο του Χριστού είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Τα διαβάσματά της και οι προφητείες που άκουγε εις την Συναγωγή έγιναν πραγματικότητα. Οι καρδιές και άλλων Ιουδαίων σκίρτησαν από τα λόγια του Παύλου. Η καρδιά της φλέγεται και ζητά αμέσως να βαπτιστεί. Ας τα διαβάσουμε καλύτερα πως τα περιγράφει ο ευαγγελιστής Λουκάς: «Και τις γυνή ονόματι Λυδία, πορφυρόπωλις πόλεως Θυατείρων, σεβόμενη τον Θεόν, ήκουεν, ης ο Κύριος διήνοιξε την καρδίαν προσέχειν τοις λαλουμένοις υπό του Παύλου, ως δε έβαπτίσθη και ο οίκος αυτής, παρεκάλεσε λέγουσα, ει κεκρίκατέ με πιστήν τω Κυρίω είναι, εισελθόντες εις τον οίκον μου μείνατε και παρεβιάσατο ημάς» (Πράξ.16,14-15). Ο Παύλος βαπτίζει την Λυδία εις τα νερά του νέου θα λέγαμε Ιορδάνη δλδ του Ζυγάκτου. Η καρδιά της φλέγεται και πάλλεται από ουράνια ευχαρίστηση και χαρά και με δάκρυα εις τα μάτια παρακαλεί να φιλοξενήσει εις το σπίτι της αυτούς που την οδήγησαν εις την σωτηρία. Όπως διαβάζουμε η Αγία Λυδία ,κατά κάποιο, εξεβίασε να επισκεφθούν το σπίτι της και να βαπτιστούν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας της.
Πράγματι, ο Απόστολος μετέβει στο σπίτι της Αγίας. Εκεί δεν βάπτισε μόνο τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας της αλλά τέλεσε και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας η οποία ολοκλήρωσε την είσοδό της και των οικείων της στην Εκκλησία και την ένωσή τους με το Χριστό. Αξιώθηκε να γίνει η οικία της η πρώτη Εκκλησία της Ευρώπης, το μέγαρό της στέγασε την νεαρά Εκκλησία των Φιλίππων.
Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία δεν διασώθηκαν. Για να ονομαστεί από την Αγία Εκκλησία και ισαπόστολος τεκμαίρεται ότι βοήθησε πάρα πολύ την εκκλησία, τους συνανθρώπους της και έζησε ζωή οσιακή, αγιασμένη.
Το σωτήριο όραμα του αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα, να περάσει στην Μακεδονία, στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στέφθηκε με επιτυχία στους Φιλίππους, με την μεταστροφή την αγίας Λυδίας και του δεσμοφύλακα και της οικογένειά του (Πραξ.16,33).Η ευλογημένη αυτή γυναίκα θεωρείται η πρώτη Ελληνίδα, η πρώτη ευρωπαία και Ελληνίδα που βαπτίστηκε ορθόδοξη χριστιανή και εισήλθε εις την βασιλεία των ουρανών. Τιμή για τις Ελληνίδες αποτελεί το γεγονός ότι τα οικονόμησε κατά τέτοιο τρόπο ο Κύριος τα πράγματα ώστε η πρώτη ευρωπαία χριστιανή να είναι Ελληνίδα.
Ως αγία ανακηρύχθηκε το 1972 (δυο Οκτωβρίου)και η μνήμη της ορίστηκε να εορτάζεται στις 20 Μαΐου. Ακόμα δεν είχαν στεγνώσει οι υπογραφές των αρχιερέων πάνω στην πράξη αυτή της αγιοκάταξης και ο Πατριάρχης Δημήτριος δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από την αδελφή του στην Αθήνα για να του μεταφέρει τον γνωστό καημό της , ότι η θυγατέρα της και ανιψιά του Πατριάρχη αν και χρόνια πανδρεμένη δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει.
Ο Πατριάρχης Δημήτριος κατέφυγε στην νέα ΑΓΙΑ που μόλις η σύνοδος της ΠΟΛΗΣ αγιοκατάταξε δηλ. την ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ την ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟ.
Δεν πέρασαν πολλές μέρες και καλά νέα αυτή την φορά ήρθαν τηλεφωνικά στον Πατριάρχη .Η ανιψιά του κυοφορούσε.
Όλοι έμειναν έκπληκτοι από την μεγάλη παρρησία της νέας ΑΓΙΑΣ.
Οι μήνες της κυοφορίας πέρασαν και η ανιψιά του Πατριάρχη Δημητρίου γέννησε ένα υγιέστατο κοριτσάκι στις 20 Μαΐου δηλ. την ημέρα που εκκλησία μας καθόρισε να τιμάται η μνήμη της ΑΓΙΑΣ ΛΥΔΙΑΣ.
Φυσικά το κοριτσάκι αυτό βαπτίσθηκε Λυδία.
Τιμάται ως ισαπόστολος και στο σημείο που έλαβε το άγιο Βάπτισμα χτίστηκε υπαίθριο Βαπτιστήριο. Στη σημερινή Καβάλα έχει κτιστεί λαμπρός ναός και βαπτιστήριο, το οποίο κατέστη σημαντικό κέντρο προσκυνήματος και η όμορφη θρακική πόλη έγινε συνώνυμη με τον αγία Λυδία.
Απολυτίκιο Ἦχος α'. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τον Θεόν σεβόμενη διανοίας ευθύτητι, το της χάριτος φέγγος δια Παύλου εισδέδεξαι, και πρώτη εν Φιλίπποις τω Χριστώ, επίστευσας θεόφρον πανοικεί· δια τούτο σε τιμώμεν ασματικώς, Λυδία Φιλιππησία. Δόξα τω ευδοκήσαντι εν σοι, δόξα τω σε καταυγάσαντι, δόξα τω χορηγούντι δια σου, ημίν τα κρείττονα.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τοῖς τοῦ Παύλου ῥήμασι καταυγασθεῖσα, ἐν Φιλίπποις πέφηνας, εἰκὼν ἁγίας βιοτῆς, καὶ πανοικεὶ δόξης κρείττονος, Φιλιππησία Λυδία ἠξίωσαι.
Μεγαλυνάριον.
Πρώτη ἐν Φιλίπποις πρὸς τὸν Χριστόν, θεόφρον προσῆλθες, διὰ Παύλου τοῦ εὐκλεοῦς, ὦ Φιλιππησία, Λυδία καὶ ἐν ῥείθροις, Ζυγάκτου ἐβαπτίσθης, πανοικεὶ πάνσεμνε.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός