Ἡ κατάθεσις τῆς Τιμίας Ἐσθῆτος στήν Ἁγία Σορό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου συνέβη στά χρόνια τοῦ αὐτοκράτορος Λέοντος Α’ τοῦ Μεγάλου (457 – 474 μ.Χ.).
Τήν Τιμία Ἐσθῆτα εἶχαν μεταφέρει ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη οἱ δύο ἀδελφοί πατρίκιοι Γαλβῖνος καί Κάνδιδος, οἱ ὁποῖοι βρίσκονταν στήν Παλαιστίνη καί ἀφοῦ πληροφορήθηκαν ὅτι αὐτή φυλασσόταν στή Γαλιλαία ἀπό κάποια ὑπέργηρη Ἑβραία, μετέβησαν μέχρι ἐκεῖ καί μέ κάποιο τέχνασμα τήν ἀφαίρεσαν.
Ὅταν ἐπέστρεψαν στήν Κωνσταντινούπολη, παρέδωσαν της Ἐσθῆτα στόν αὐτοκράτορα, ὁ ὁποῖος τήν τοποθέτησε μέσα σέ θήκη ἀπό χρυσό καί ἄργυρο πού περιβαλλόταν ἀπό βασιλική πορφύρα στό ναό τῆς Θεοτόκου στις Βλαχέρνες.
Το ναό αὐτό εἶχαν κτίσει πρός τιμήν τῆς Θεοτόκου ὁ αὐτοκράτορας Μαρκιανός και ἡ σύζυγός του Πουλχερία (450 – 457 μ.Χ.) καί εἶχαν τοποθετηθεῖ σέ αὐτόν τά ἐντάφια σπάργανα τῆς Θεομήτορος, πού εἶχαν ἀποσταλεῖ ἀπό τόν Πατριάρχη Ἱεροσολύμων Ἰουβενάλιο (422 – 458 μ.Χ.). Ἐκεῖ μαζί μέ ἄλλα ἱερά κειμήλια φυλασσόταν καί ἡ περίφημη εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τῆς Βλαχαρνίτισσας, τήν ὁποία ἔφεραν μαζί τους οἱ Βυζαντινοί αὐτοκράτορες στις ἐκστρατεῖες τους. Ὁ Ναός καταστράφηκε τό 1070, ἀπό πυρκαγιά καί ἀφοῦ ανοικοδομήθηκε ἀπό τον Ρωμανό τόν Γ’ τόν Ἀργυρό (1028 – 1034), κάηκε ἐκ νέου ἀπό ἀπροσεξία, στις 19 Ἰουλίου 1434.
Στή Θεία Λειτουργία τῆς ἑορτῆς παρίστατο στό ναό καί ὁ αὐτοκράτορας.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ'.
Θεοτόκε Ἀειπάρθενε, τῶν ἀνθρώπων ἡ σκέπη, Ἐσθῆτα καὶ Ζώνην τοῦ ἀχράντου σου σώματος, κραταιὰν τῇ πόλει σου περιβολὴν ἐδωρήσω, τῷ ἀσπόρῳ τόκῳ σου ἄφθαρτα διαμείναντα· ἐπὶ σοὶ γὰρ καὶ φύσις, καινοτομεῖται καὶ χρόνος. Διὸ δυσωποῦμέν σε, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον ἔνδυμα, τῶν οίκτιρμῶν σου, καὶ ἱμάτιον ἀθανασίας, τὴν ἁγίαν σου Ἐσθῆτα καὶ ἄφθαρτον, τῇ κληρουχίᾳ σου Κόρη δεδώρησαι, εἰς περιποίησιν πάντων καὶ σύναψιν. Ὅθεν Ἄχραντε, τὴν θείαν αὐτῆς κατάθεσιν, τιμῶντες εὐσεβῶς σὲ μεγαλύνομεν.
Κοντάκιον Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ
Περιβολὴν πᾶσι πιστοῖς ἀφθαρσίας, Θεοχαρίτωτε Ἁγνὴ ἐδωρήσω, τὴν Ἱερὰν Ἐσθῆτά σου μεθ’ ἧς τὸ ἱερόν, σῶμά σου ἐσκέπασας, σκέπη πάντων ἀνθρώπων· ἧς περ τὴν κατάθεσιν, ἑορτάζομεν πόθῳ, καὶ ἐκβοῶμεν φόβῳ σοι σεμνή· χαῖρε Παρθένε, Χριστιανῶν τὸ καύχημα.
