Το έθιμο της καύσης του Βαραββά στη Νέα Κίο Αργολίδας είναι πράγματι ένα μοναδικό και εντυπωσιακό παμπάλαιο τελετουργικό, που διατηρεί ζωντανή τη μνήμη της Κίου της Μικράς Ασίας, από όπου οι πρόσφυγες μετέφεραν αυτήν την παράδοση.
Η τελετουργία της Μεγάλης Παρασκευής
Κάθε χρόνο, κατά τη περιφορά του Επιταφίου, ο Βαραββάς - ένα μεγάλο ομοίωμα ανθρώπου κατασκευασμένο από ξερά χόρτα - θα στηθεί σε ένα ικρίωμα ύψους 8 μέτρων και θα παραδοθεί στις φλόγες. Ταυτόχρονα, πολύχρωμα βεγγαλικά θα φωτίσουν τη νύχτα, δημιουργώντας ένα μαγευτικό θέαμα, ενώ ο επιτάφιος περιφέρεται από πιστούς στο χωριό.
Κάθε χρόνο, κατά τη περιφορά του Επιταφίου, ο Βαραββάς - ένα μεγάλο ομοίωμα ανθρώπου κατασκευασμένο από ξερά χόρτα - θα στηθεί σε ένα ικρίωμα ύψους 8 μέτρων και θα παραδοθεί στις φλόγες. Ταυτόχρονα, πολύχρωμα βεγγαλικά θα φωτίσουν τη νύχτα, δημιουργώντας ένα μαγευτικό θέαμα, ενώ ο επιτάφιος περιφέρεται από πιστούς στο χωριό.
Η ιστορία του εθίμου
Ο Ευρυσθένης Λασκαρίδης στο έργο του «Κιανά» αναφέρει ότι η παράδοση της καύσης του Βαραββά υπήρχε από παλιά. Οι νέοι της Κίου άρχιζαν την προετοιμασία από την Κυριακή των Βαΐων, συγκεντρωμένοι στα προαύλια των εκκλησιών. Η κατασκευή ξεκινούσε τη Μεγάλη Πέμπτη, με υλικά όπως ξερά χόρτα (ρούμια) που μεταφέρονταν με γαϊδούρια από τα βουνά. Ενδιαφέρον έχει ότι ο πάσσαλος (ο κεντρικός στύλος) έπρεπε να κλαπεί — είτε από ερειπωμένα σπίτια, είτε από κάποιο «νταλιάνι» (αχυρώνα).
Ο Ευρυσθένης Λασκαρίδης στο έργο του «Κιανά» αναφέρει ότι η παράδοση της καύσης του Βαραββά υπήρχε από παλιά. Οι νέοι της Κίου άρχιζαν την προετοιμασία από την Κυριακή των Βαΐων, συγκεντρωμένοι στα προαύλια των εκκλησιών. Η κατασκευή ξεκινούσε τη Μεγάλη Πέμπτη, με υλικά όπως ξερά χόρτα (ρούμια) που μεταφέρονταν με γαϊδούρια από τα βουνά. Ενδιαφέρον έχει ότι ο πάσσαλος (ο κεντρικός στύλος) έπρεπε να κλαπεί — είτε από ερειπωμένα σπίτια, είτε από κάποιο «νταλιάνι» (αχυρώνα).
Η τελετή της φωτιάς
Ο αρχηγός της ομάδας ανέθετε σε ισχυρούς και θαρραλέους νέους να φυλάνε τον Βαραββά, από φόβο μην τον κάψουν παιδιά άλλης ενορίας πριν την ώρα του Επιταφίου. Μόλις ο Επιτάφιος πλησίαζε, ο αρχηγός έδινε το σήμα και χιλιάδες αναμμένα κεριά πλησίαζαν το ομοίωμα, ρίχνοντάς του φωτιά. Οι φλόγες, λόγω του μεγέθους του, ανέβαιναν ψηλά, δημιουργώντας ένα «φαντασμαγορικό θέαμα», όπως περιγράφει ο Λασκαρίδης.
Ο αρχηγός της ομάδας ανέθετε σε ισχυρούς και θαρραλέους νέους να φυλάνε τον Βαραββά, από φόβο μην τον κάψουν παιδιά άλλης ενορίας πριν την ώρα του Επιταφίου. Μόλις ο Επιτάφιος πλησίαζε, ο αρχηγός έδινε το σήμα και χιλιάδες αναμμένα κεριά πλησίαζαν το ομοίωμα, ρίχνοντάς του φωτιά. Οι φλόγες, λόγω του μεγέθους του, ανέβαιναν ψηλά, δημιουργώντας ένα «φαντασμαγορικό θέαμα», όπως περιγράφει ο Λασκαρίδης.
Σύμβολο και νόημα
Το έθιμο πιθανώς συνδέεται με την απόρριψη του κακού (συμβολισμός του Βαραββά ως ενοχοποιημένου) και την νίκη του φωτός (αναβίωση της ελπίδας μέσα από τη φωτιά). Είναι μια δραματική αναπαράσταση που ενώνει χριστιανικά και λαϊκά στοιχεία, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη της Μικρασιατικής καταγωγής των κατοίκων της Νέας Κίου.
Το έθιμο πιθανώς συνδέεται με την απόρριψη του κακού (συμβολισμός του Βαραββά ως ενοχοποιημένου) και την νίκη του φωτός (αναβίωση της ελπίδας μέσα από τη φωτιά). Είναι μια δραματική αναπαράσταση που ενώνει χριστιανικά και λαϊκά στοιχεία, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη της Μικρασιατικής καταγωγής των κατοίκων της Νέας Κίου.
Μια παράδοση που αξίζει να δει κανείς από κοντά!
